Jinekolojik
kanserlerin cerrahi tedavisi ve daha sonra uygulanacak olan ek
tedavilere yönlendirme , bu alanda uzmanlaşmış kadın doğum hekimleri
(jinekolog onkolog) tarafından yapılmalıdır. Sadece rahmi ve
yumurtalıkları çıkartmak basit bir uygulama olup, kanser cerrahisi için
çoğu kez yeterli olmamaktadır.
Genel olarak bakındığında dünyada jinekolojik kanserlerin cerrahi
tedavisi %70 gibi yüksek bir oranda eksik yapılmaktadır Temel prensip,
tümörlü dokuyu tamamen çıkartarak geride göz ile görülebilecek kanserli
doku bırakmamak ve yanı sıra kanser hücrelerinin yayılabileceği büyük
damarların çevresinde yerleşmiş olan lenf bezlerinin tümünü çıkartmaktır
(Resim 1,2,3) .
Resim
1-
Lenfadenektomi öncesi : Damarlar
çevresindeki lenf bezleri çıkartılmadan önceki
görünüm.
(T.Beşe - özel arşiv)
Resim
2-
Lenfadenektomi yapılmış:
Damarların çevresindeki tüm lenf bezleri çıkartılmış.
(T.Beşe-özel arşiv)
Resim 3
– Yapılmış pelvik- paraaortik lenfadenektomi resimleri ( T.Beşe-
özel arşiv)
Rahim , rahim ağzı (serviks
) ve dış genital organ kanserlerinin tanısı ameliyat öncesi alınacak
biopsiler ile koyulur ve kanser tanısı alan hastalara uygulanacak olan
cerrahi tedavi hasta ameliyata alınmadan önce planlanmış olur.
Yumurtalık(over) kanserlerinin tanısı ise ameliyat
öncesi kesin olarak koyulamaz, ancak kanser olması muhtemel bir
yumurtalık tümöründen şüphelenilebilir. Bu durumda yapılması gereken
hastanın ameliyata alınması ve yumurtalıktaki kitlenin çıkartılarak ,
ameliyat devam ederken derhal patolojik incelemesinin (frozen)
yaptırılmasıdır. Eğer patolojik inceleme sonucu iyi huylu olarak
gelirse, kitlenin çıkartılma işlemi yeterli olur. Ancak tanı kanser
olarak gelirse yumurtalık kanseri için uygulanması gereken cerrahi
işleme geçilmelidir. Karın içerisinde yayılmış tümör varsa tümü
çıkartılmalıdır. Barsakların üzerinde bulunan ve omentum adı verilen
yağlı-gözenekli doku tam olarak çıkartılmalıdır Bu dokunun
çıkartılmasına omentektomi adı verilir (Resim 4).
Resim 4-
Barsakların üzerindeki yağlı-gözenekli doku– Omentektomi
(T.Beşe-özel arşiv)
Dolayısı ile alınan
biopsiler ile jinekolojik kanser tanısı koyulan hastalar ile kanserden
şüphelenilen yumurtalık tümörleri olan hastalara eksik cerrahi
yapılmaması için hasta jinekolojik onkoloji ile ilgilenen bir hekim
veya merkezlere yönlendirilmelidir. Bir neden ile eksik cerrahi
yapılmış olan bir jinekolojik kanser hastası mutlaka değerlendirilerek,
eksik cerrahisi tamamlanmalıdır.
Tam yapılmış bir
cerrahi tedavi sonrası , ancak ek risk faktörleri mevcut ise hastalığın
tipine göre kemoterapi veya radyoterapi yapılır. Bir kısım hastada ise
sadece cerrahi tedavi yeterli olup ek bir tedaviye gerek kalmaz. Cerrahi
tedaviden sonra uygulanan kemoterapi veya radyoterapi, eksik cerrahinin
açığını kapatmak için kullanılan tedavi seçenekleri değildir. Her iki
tedavinin de kendine özgü yan etkileri söz konusudur. Dolayısı ile ek
tedaviler ancak gerekli olan hastalara uygulanmalıdır. Eksik cerrahi
uygulanan tüm hastalara ne yazık ki kemoterapi veya radyoterapi
uygulaması yapılmak zorundadır. Bu neden ile bir çok hastaya
gereksiz yere yan etkileri olabilen bu ikincil tedaviler
uygulanmaktadır. Oysa ki sadece cerrahi ile iyileşecek hasta grubu
mevcuttur. Dolayısı ile bu ikincil tedavi seçenekleri hastalığın
tekrarlaması durumunda kullanılacak yedek silah olarak saklanmalıdır.
